Podstawy geometrii kół — zbieżność, kąt wyprzedzenia i inne ważne parametry

Wymiana rozrządu: Kiedy, dlaczego i gdzie powinienem to zrobić?
8 czerwca 2023
Efekt stresu na zdolności prowadzenia pojazdu
29 czerwca 2023
Pokaż wszystkie

W samochodach czy to osobowych, czy ciężarówkach znajduje się wiele systemów i układów mających realny wpływ nie tylko na komfort jazdy, ale także zużycie niektórych komponentów. Z całą pewnością do takich jednostek zaliczyć należy układ kierowniczy, którego kontrolę geometrii zawieszenia powinniśmy regularnie przeprowadzać. Chcąc lepiej zapoznać się z tematyką geometrii kół — jej znaczenia i związanych z nią parametrów zapraszamy do przeczytania naszego poradnika. Zebraliśmy w nim wszystkie ważne informacje dotyczące prawidłowego ustawienia geometrii kół w samochodzie.  

Geometria kół — co to właściwie znaczy? 

Geometra kół to pojęcie związane bezpośrednio z zawieszeniem w samochodach, a dokładniej ustawieniem pewnych elementów pod odpowiednim kątem. Poprawne ustawienie geometrii kół nie tylko wspomaga zwrotność pojazdu, czy ułatwia jazdę po linii prostej, ale w znacznym stopniu zapobiega również niewłaściwemu (znacznie szybszemu) zużywaniu się opon. Ponadto dobrze ustawiona geometria kół zapewnia także optymalną przyczepność opony z jezdnią, co znacznie poprawia bezpieczeństwo i komfort jazdy. 

Geometria kół — podstawowe parametry

Na geometrie kół składa się kilka istotnych czynników. Należą do nich: 

  • Zbieżność kół — pojęcie to odnosi się bezpośrednio do kąta położenia kół jednej osi względem siebie. A co to oznacza w praktyce? W pojazdach, które na co dzień użytkujemy, koła znajdujące się na jednej osi nie są położone idealnie równolegle względem siebie. Mogą być one skierowane pod bardzo niewielkim kątem do wewnątrz lub na zewnątrz. Te muszą mieć jednak taką samą zbieżność. Wartości zbieżności kół oscylują w przedziale od +3 stopnie (mocno zbieżne) do -3 stopnie (mocno rozbieżne). W przypadku kół tej samej osi, zwrócone są do wewnątrz, to wówczas mówimy o tym, że jest to ustawienie zbieżne dodatnie, jeśli zaś na zewnątrz, to wówczas mamy do czynienia ze zbieżnością ujemną, dokładniej zwaną rozbieżnością. W sytuacji, w której koła są ustawione względem siebie idealnie równolegle, to nazywamy to zbieżnością zerową. 
  • Kąt pochylenia kół — jest to kąt zawarty pomiędzy pionem a płaszczyzną koła. Tak jak przy samej zbieżności kół, tak i tutaj możemy wyróżnić trzy różne kąty pochylenia.  Kąt pochylenia dodatni, kiedy koło pochylone jest na zewnątrz, kąt pochylenia ujemy przy pochyleniu do wewnątrz oraz kąt zerowy.  
  • Kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy — sworzeń to element ruchomy, występujący w postaci  kulowego przegubu, którego zadaniem jest połączenie wahacza ze zwrotnicą. Wspomniany kąt pochylenia osi występuje dokładnie pomiędzy sworzniem zwrotnicy a prostą pionową koła. Wartość ta może być również nazywana promieniem zataczania.

Kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy –  jest to element znajdujący się  pomiędzy osią sworznia zwrotnicy a prostą pionową koła. W tym przypadku wyróżnić należy wartość dodatnią, tzw. wyprzedzenie, która występuje w sytuacji, kiedy  punkt przecięcia osi sworznia zwrotnicy z podłożem wyprzedza punkt styku opony z podłożem. W przeciwnym przypadku kąt będzie posiadał wartość ujemną i określany będzie mianem opóźnienia osi sworznia zwrotnicy.