Kiedy należy wymienić łożysko koła?

Łożyska koła rzadko miewają awarie. Mimo to, co jakiś czas nadejdzie moment, w którym należy wymienić łożysko w kole. Wycie, szumy i piski dochodzące z koła to nie jedyne objawy zużycia łożysk. Dlaczego łożyska się zużywają? Czy można samemu wymienić łożysko? Jakich błędów należy unikać podczas wymiany łożyska koła?

Łożysko koła – po co jest?

Łożysko koła ma prosty cel – umożliwienie obrotu koła. Założenie eksploatacyjne natomiast, zwłaszcza w nowych łożyskach, to pracować dopóki się nie zużyje. Większość nowych łożysk potrafi przejechać od 100 do 150 tysięcy kilometrów. Obecnie stosowane łożyska samochodowe są bezobsługowe, ale nie zawsze tak było. Dawniej, producenci samochodów stosowali łożyska, które należało samemu smarować, a także kasować luzy. Wymagało to rozbiórki piasty oraz stosowania dobrych jakościowo smarów. Obecnie stosowane łożyska są szczelnie zamknięte, przez co smar jest w nich zamknięty, a my nie musimy się martwić dodatkowym smarowaniem łożysk.

Zużyte łożysko koła – objawy

Najbardziej popularnym objawem zużytego łożyska koła jest głośny szum dobiegający z koła podczas jazdy. Szum ten często można określić jako wycie, czasami łożysko może również piszczeć. Ponadto, gdy mamy podejrzenie że nasze łożyska dogorywają, można podnieść dane koło za pomocą lewarka i spróbować puścić je w ruch. Jeżeli będziemy słyszeć pracę łożyska, czyli właśnie wycie czy szum, to znak, że łożysko dokonało żywota i należy je wymienić. Jest też inna metoda na sprawdzenie łożyska koła. Objawy te można zaobserwować podczas poruszania koła w płaszczyźnie pionowej – sprawne łożysko nie pozwoli na jakikolwiek ruch, podczas gdy uszkodzone będzie miało wyraźny luz. Ruszając kołem wystarczająco energicznie będziemy czuć delikatną wibrację pod palcami oraz będziemy słyszeć delikatne stukanie.

Szum łożyska i jego luz zazwyczaj idą w parze. Oznacza to, że kulki w łożysku się wyrobiły, a łożysko rozszczelniło, przez co wyciekł z niego smar. 

Dlaczego łożysko w kole się zużywa?

Najczęstszą przyczyną uszkodzenia łożyska jest zbyt wysoka temperatura pracy układu hamulcowego – ciągłe przegrzewanie się tarczy hamulcowej powoduje rozgrzewanie piasty, co prowadzi do wygotowania smaru w łożysku. Łożysko pozbawione smarowania bardzo szybko się uszkadza, ponieważ kulki w jego wnętrzu nie mają odpowiedniego poślizgu i chłodzenia. Sytuacja ta ma miejsce zazwyczaj, gdy klocek hamulcowy się zatnie i dany hamulec stale próbuje zatrzymać pojazd. 

Inną przyczyną przedwczesnego zużycia klocków hamulcowych jest bicie tarcz hamulcowych lub przekładni kierowniczej. Bicie tych elementów doprowadza do powstawania dużych sił w łożysku, co doprowadza do odkształceń kulek w jego wnętrzu. O ile bicie powstałe na skutek krzywych tarcz hamulcowych można łatwo sprawdzić i naprawić, o tyle bicie z przekładni kierowniczej jest trudne do wytropienia.

Ostatnią przyczyną awarii łożysk jest niepoprawna wymiana łożysk w kole. Wiele aut posiada piasty, w którą wprasowuje się łożyska. Aby to wykonać dobrze to:

• trzeba posiadać prasę,
• warto mieć dedykowane narzędzia,
• należy znać siłę, jaką trzeba wprasowywać.

Wiele osób które same wymienia łożyska zazwyczaj wybija je młotkiem, po czym “wprasowuje” nowe łożyska także za pomocą młota. Taka wymiana nie tylko niszczy łożysko ale i piastę. Nie dość, że kulki w łożysku zostaną sprasowane ze zbyt dużą siłą, to jeszcze piasta zostanie pogięta. Na pierwszy rzut oka nie będzie tego widać, ale przy większej prędkości podróżnej bicie będzie odczuwalne. 

Wymiana łożysk w kole

Wymiana tych elementów powinna odbywać się w warsztacie, chyba że w naszym pojeździe użyto łożyska zespolonego z piastą. Wtedy taką wymianę możemy przeprowadzić sami. Wymiana samego łożyska razem z wprasowaniem go w starą piastę będzie wymagać interwencji mechanika samochodowego. Ponadto, wymiana łożyska powinna iść w parze z pełnym sprawdzeniem zwrotnic, tarcz hamulcowych oraz innych elementów współpracujących. Wszelkie zużyte elementy należy także wymienić, inaczej nasze nowe łożysko będzie pracować bardzo krótko.