Budowa piasty i łożysk

Piasty kół są elementami konstrukcyjnymi, niezbędnymi w samochodzie. Piasty są spotykane w każdym pojeździe wyposażonym w koła – są one zarówno w samochodzie, traktorze czy rowerze. Piasty, razem z łożyskami, mają za zadanie połączyć koło z pojazdem. Ich obecność jest niezbędna, ponieważ pozwalają one na obracanie się kół. Jak są zbudowane te elementy?

Czym jest piasta koła?

Piasta koła samochodowego jest elementem zespołu koła napędowego. W piastach montuje się łożyska, które pozwalają na obracanie się koła. Obecność piast i łożysk jest niezbędna do tego, aby koła mogły się obracać na stałych osiach zawieszenia naszego samochodu.

Łożysko koła – czym jest?

Łożysko koła jest elementem pozwalającym na ruch elementu osadzonego na wewnętrznym pierścieniu łożyska. Ruch jest wykonywany względem elementu osadzonego na zewnętrznym pierścieniu, który zazwyczaj jest przymocowany do większej konstrukcji – w przypadku pojazdów samochodowych, jest to układ zawieszenia. 

Ponadto, łożysko koła ma za zadanie prowadzić pracę wału napędowego koła, przez co pracuje on znacznie ciszej, a także mniej się zużywa. Łożyska mają bardzo niskie tarcie, przez co zużycie energii potrzebne do wykonania obrotu jest niskie.

Budowa łożyska koła

Budowa łożyska koła jest nieskomplikowana. Patrząc od zewnątrz, pierwsze co widzimy to pierścień zewnętrzny łożyska. W swoim wnętrzu posiada on prowadnicę dla kółek, którą nazywamy bieżnią zewnętrzną. Następnie mamy koszyk, w którym osadzone są w równych odległościach od siebie elementy toczne. Elementy toczne to zazwyczaj kulki, choć można się spotkać także z baryłkami, igiełkami, walcami i stożkami. Ostatnim elementem jest pierścień wewnętrzny łożyska. Posiada on bieżnię wewnętrzną, po której przemieszczają się elementy toczne. Wewnętrzna strona pierścienia wewnętrznego służy do osadzania w nim elementów, które mają się obracać. Rzadziej spotykane jest osadzenie elementu obracającego się na zewnętrznym pierścieniu łożyska. Do zespołu łożyska należy także dodać uszczelki, które zabezpieczają elementy toczne przed zanieczyszczeniami.

Piasta koła samochodowego – budowa

Piasta koła w samochodzie posiada dwa podstawowe typy budowy. Budowa ta różni się pod względem tego, czy ruchoma jest wewnętrzna część łożyska, czy zewnętrzna. Piasta wyposażona musi być w łożysko, ponieważ bez łożyska nie będzie ona działać.

Najpopularniejszą piastą spotykaną w samochodach jest układ, gdzie w zwrotnicy koła jest otwór w który wciska się piastę. W takim rozwiązaniu pierścień zewnętrzny łożyska jest nieruchomy, a pierścień wewnętrzny może się poruszać. Ponadto, przez środek zespołu piasty przechodzi otwór, który posiada frezowanie i gwint. W ten sposób możemy w łożysku osadzić czop półosi napędowej, a także skręcić całość. Rozwiązanie tego typu stosowane jest w autach wyposażonych w kolumnę MacPhersona.

Czytaj też: Zerwany pasek rozrządu – przyczyny usterki, koszty naprawy

Generacje piast

Piasty stosowane w samochodach można podzielić na trzy podstawowe grupy:

• Generacja pierwsza – piasta z wymiennym łożyskiem zamkniętym. Łożyska były wstępnie napięte przez producenta a także wstępnie ustawione. Wymiana łożyska w piaście była stosunkowo łatwo.
• Generacja druga – piasty z łożyskami zostały zespolone, przez co nie można ich rozdzielić. Łożysko jest fabrycznie nasmarowane i ustawione. Element, w razie awarii, należy wymienić w całości.
• Generacja trzecia – Łożysko i piasta są trwale zespolone. Są to elementy wyposażone od razu w fartuchy do mocowania zwrotnicy, tarcz hamulcowych i koła. Posiadają czujniki prędkości obrotowej dla systemów ESP. Są przygotowane tak, że nie można popełnić błędu podczas montażu.

Awaria piasty

W razie awarii piasty, w nowszych samochodach można spróbować podjąć się samodzielnej wymiany. W starszych autach natomiast odradzamy takiej czynności. Starsze piasty nie dość, że będą skorodowane, to bez prasy nie wyciągniemy z nich łożyska. W takim wypadku, lepiej zostawić to profesjonalistom.